JAK MOŻE CZUĆ SIĘ DZIECKO ?
• winne ( myśli: to moja wina, że rodzice się rozwodzą – gdybym był/a lepszy/a, lepiej się uczył/a, lepiej zachowywał/a…, to może do tego by nie doszło)
• traci poczucie bezpieczeństwa (nie wie co będzie dalej z nim i jego bliskimi)
• pogubione (nie wie, co myśleć o drugim rodzicu skoro tyle złego o nim słyszy od rodzica, z którym zostaje )
• rozdarte wewnętrznie (kocha oboje rodziców i chce z nimi być, a widzi, że staje się to niemożliwe)
• gorsze (bo w klasie wszyscy rówieśnicy mają pełne rodziny)
• nieufne wobec otoczenia (zdradzili mnie ci, których kochałem/am najbardziej
• apatyczne (wraz z utratą stabilizacji rodzinnej traci wiarę w sens życia )
• niepotrzebne, niekochane (rodzice zbyt zajęci sobą i swoimi problemami nie poświęcają wystarczającej uwagi dziecku)
• rozżalone (myśli: dlaczego tylko mnie to spotyka?)
• smutne (traci to, co było dla niego tak ważne – rodzinę)
JAK MOŻE ZACHOWYWAĆ SIĘ DZIECKO ?
• zachowuje się irracjonalnie, niezgodnie ze swoim dotychczasowym stylem życia (nie wie już co dobre, a co złe)
• usiłuje przejąć obowiązki rodzica, który opuścił rodzinę (staje się „ ojcem”, „mężem” lub „żoną”, „matką”)
• unika domu, wiąże się z grupami rówieśników, sektami, itp. (w domu panuje żal, rozpacz, nerwowa atmosfera, ciągle szuka się winnych)
• kompensuje sobie stratę (np. uciekając w naukę, która staje się jedynie przymusem, a nie źródłem przyjemności)
• staje się agresywne lub samo-agresywne, próbuje targnąć się na życie (zamienia nie do zniesienia ból psychiczny na ból fizyczny, rozładowuje w ten sposób nagromadzoną złość lub próbuje przyciągnąć do siebie uwagę otoczenia)
• ucieka w uzależnienia (alkohol, narkotyki, leki itp.)
• jest nieuważne (trudno mu skupić uwagę na nauce, obowiązkach domowych itp. bo jego myśli wciąż krążą wokół problemów rodzinnych)
• „ucieka” w chorobę (pamięta z wcześniejszego dzieciństwa, że w takich sytuacjach rodzice zajmowali się nim najbardziej
• stwarza problemy wychowawcze ( nieświadomie próbuje w ten sposób ponownie scalić rodzinę)
CO MOGĄ W TAKIEJ SYTUACJI ZROBIĆ RODZICE, ABY POMÓC SWOJEMU DZIECKU?
• w sposób dostosowany do możliwości dziecka uczciwie wyjaśnić mu obecną sytuację rodzinną (np. tatuś i ja rozwodzimy się, pomimo prób nie udało nam się pogodzić , będziemy mieszkać oddzielnie, ale będziecie się z tatusiem/mamusią nadal widywać kiedy tylko zechcecie ).
• odciążyć dziecko z poczucia winy (to nie twoja wina, że się rozstaliśmy, to jest nasza decyzja)
• zapewnić, że bardzo dziecko kochamy
• nie wchodzić w koalicję z dzieckiem przeciwko rodzicowi, który spowodował rozpad małżeństwa, unikać wygłaszania przykrych uwag na jego temat w obecności dziecka
• nie dopuszczać do tego, aby dziecko było świadkiem oczerniania drugiego rodzica przez innych członków rodziny, takich jak dziadkowie, ciocie itp.).
• zachęcać dziecko (jeżeli powodem rozpadu rodziny nie była przemoc albo inny rodzaj patologii) do podtrzymywania kontaktów z rodzicem, który opuścił dom rodzinny, gdyż do prawidłowego rozwoju dziecku potrzebny jest kontakt z obojgiem rodziców
• nie dopuszczać do tego aby dziecko stało się „ terapeutą” lub „pocieszycielem” opuszczonego rodzica, gdyż to dorośli powinni wspierać dziecko w tych trudnych chwilach .
• możliwie często rozmawiać z dzieckiem o tym, co ono czuje w obecnej sytuacji . Akceptować jego uczucia (np. rozumiem, że ci smutno ,że tatuś od nas odszedł ), ale NIE interpretować tego (zakazane jest wygłaszanie uwag typu „To co tata zrobił było wredne, okrutne itp.).
• zachęcać dziecko do podtrzymywania kontaktów z rówieśnikami i pozytywnie do niego nastawionymi członkami rodziny
• rozwijać zainteresowania dziecka, umożliwiać podejmowanie różnych zajęć w celu wybrania tych najbardziej je interesujących
• jeżeli dziecko, nie radząc sobie z tą trudną dla niego sytuacją, zaczyna zachowywać się w sposób nieodpowiedni jasno wyrazić swoją dezaprobatę (nie podoba mi się kiedy przeklinasz, nie życzę sobie abyś tak robił ) Ale NIE potępiać dziecka, jako osoby (zakazane jest wygłaszanie uwag typu. „Jesteś okropny, nie mogę cię znieść itp.”)
• pamiętać, że dziecko uczy się jak radzić sobie ze stresem od dorosłych i często postępuje tak, jak oni się zachowują, a nie tak jak mówią mu że ma postępować
• uzbroić się w cierpliwość – dziecko też potrzebuje czasu aby dostosować się do tej nowej, trudnej dla niego sytuacji.
Opracowała: Psycholog Barbara Stańczuk